ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಎಂದರೇನು

ಮಾನವ ಸಮಾಜದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಪುರಾತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವು ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾದ ಶಾಸ್ತ್ರ. ಪುರಾತತ್ವವೆಂದರೆ ಪುರಾತನ ಕಾಲದ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು, ಸಾಧನಗಳನ್ನು, ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು, ಶಾಸನಗಳನ್ನು, ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಶಾಸ್ತ್ರ. ಇವುಗಳನ್ನು ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರಾಚೀನ ನಾಗರಿಕತೆಗಳ ಜೀವನಶೈಲಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ, ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ, ಕಲೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಸಮಾಜದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಹೇಗಿದ್ದವು ಎಂಬುದನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳ ಸ್ವರೂಪ

ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು ರೀತಿಯವಾಗಿವೆ ಭೌತಿಕ ಆಧಾರಗಳು ಮತ್ತು ಲಿಖಿತ ಆಧಾರಗಳು. ಭೌತಿಕ ಆಧಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು, ದೇವಾಲಯಗಳು, ಕೋಟೆಗಳು, ಗುಹೆಗಳು, ಮೂರ್ತಿಗಳು, ಸಾಧನಗಳು, ಮಡಕೆಗಳು ಮುಂತಾದವು ಸೇರುತ್ತವೆ. ಲಿಖಿತ ಆಧಾರಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಸನಗಳು, ನಾಣ್ಯಗಳ ಮೇಲಿರುವ ಲಿಪಿಗಳು, ತಾಮ್ರಪತ್ರಗಳು, ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಇವು ಇತಿಹಾಸದ ನೈಜ ದಾಖಲೆಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.

ಭಾರತದ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪುರಾತತ್ವ ಅಧ್ಯಯನ ಬಹಳ ಪ್ರಾಚೀನ. ಸಿಂಧು ನದಿ ತೀರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ಹರಪ್ಪಾ-ಮೊಹೆಂಜೋದಾರೊ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಅವಶೇಷಗಳು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳಾಗಿವೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ದೊರೆತ ಮನೆಗಳ ಅವಶೇಷಗಳು, ಕೊಳವೆಮನೆಗಳು, ಅಲಂಕಾರ ವಸ್ತುಗಳು, ಮಣ್ಣಿನ ಪಾತ್ರೆಗಳು ಆ ಕಾಲದ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ವೇದಕಾಲ, ಮೌರ್ಯ, ಗುಪ್ತ, ಚಾಲುಕ್ಯ, ಹೊಯ್ಸಳ, ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ – ಎಲ್ಲದರ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳೇ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳು.

ಕರ್ನಾಟಕದ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು

ಕರ್ನಾಟಕವು ಪುರಾತತ್ವ ಸಂಪತ್ತಿನಿಂದ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವು ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಲಿಪಿಯ ಸಾಕ್ಷಿ. ಬಾದಾಮಿ, ಐಹೊಳೆ, ಪಟ್ಟದಕಲ್‌ನ ಗುಹೆಗಳು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಲಾ-ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಆಧಾರ. ಬೆಳೂರು ಮತ್ತು ಹಳೆಬೀಡು ಹೊಯ್ಸಳರ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಅದ್ಭುತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಹಂಪೆಯ ಅವಶೇಷಗಳು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವೈಭವವನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತವೆ. ಇವು ಎಲ್ಲಾ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಪುನರ್‌ರಚಿಸಲು ನೆರವಾಗಿವೆ.

ಶಾಸನಗಳ ಮಹತ್ವ

ಶಾಸನಗಳು ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ಮುಖ್ಯವಾದವು. ಕಲ್ಲು, ತಾಮ್ರ, ತಾಳೆಗಿಡದ ಎಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಶಾಸನಗಳು ಆ ಕಾಲದ ರಾಜಕೀಯ, ಆರ್ಥಿಕ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅಶೋಕನ ಶಾಸನಗಳು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಶಾಸನಗಳು ಕನ್ನಡದ ವಿಕಾಸದ ಹಾದಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.

ನಾಣ್ಯಗಳ ಪಾತ್ರ

ಪುರಾತನ ನಾಣ್ಯಗಳು ಆ ಕಾಲದ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ, ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಬಂಧಗಳ, ರಾಜವಂಶಗಳ ವಿವರಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ನಾಣ್ಯದ ಮೇಲಿರುವ ಚಿತ್ರಗಳು, ಚಿಹ್ನೆಗಳು, ಲಿಪಿಗಳು ಆ ಕಾಲದ ಕಲೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಗುಪ್ತ ಯುಗದ ನಾಣ್ಯಗಳು ಸುವರ್ಣಯುಗದ ಆರ್ಥಿಕ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.

ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ 1861ರಲ್ಲಿ ಆರ್ಕಿಯಾಲಾಜಿಕಲ್ ಸರ್ವೇ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲೂ ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆಯು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು ಅನೇಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಮಾರಕಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವ ಕಾರ್ಯ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.

ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳ ಮೌಲ್ಯ

ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು ಕೇವಲ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಸುವುದಲ್ಲ, ಅವು ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಕಲಾತ್ಮಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಪ್ರತಿಬಿಂಬ. ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ನಾವು ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ಕಲಿಯುತ್ತೇವೆ. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮಕ್ಕೂ ಇವು ಮಹತ್ವದ ಸಂಪತ್ತು. ಹಂಪೆ, ಬೆಳೂರು, ಹಳೆಬೀಡು ಮುಂತಾದ ಪುರಾತತ್ವ ಸ್ಥಳಗಳು ಜಗತ್ತಿನ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿವೆ.

ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳಿಲ್ಲದೆ ಇತಿಹಾಸ ಅಧ್ಯಯನ ಅಸಾಧ್ಯ. ಮಣ್ಣಿನ ಕೆಳಗೆ ಅಡಗಿರುವ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ನಮ್ಮ ಭೂತಕಾಲದ ಕಿಟಕಿಯನ್ನು ತೆರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಶಾಸನಗಳು, ನಾಣ್ಯಗಳು, ದೇವಾಲಯಗಳು, ಕೋಟೆಗಳು ಇವೆಲ್ಲವೂ ನಮ್ಮ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಸಾಕ್ಷಿಗಳು. ಆದ್ದರಿಂದ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವುದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ನಮ್ಮ ಇತಿಹಾಸ ಸದಾ ಜೀವಂತವಾಗಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ.

ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆ

ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಆರ್ಕಿಯಾಲಜಿಕಲ್ ಸರ್ವೇ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ASI) ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಇದು ದೇಶದ ಪುರಾತತ್ವ ಸ್ಮಾರಕಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲೂ ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಪ್ರಾಚೀನ ದೇವಾಲಯಗಳು, ಕೋಟೆಗಳು, ಶಾಸನಗಳು, ಮೂರ್ತಿಗಳು ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.

ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಅತ್ಯಂತ ಅಗತ್ಯ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವುಗಳು ನಾಶವಾದರೆ ಇತಿಹಾಸವೇ ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತದೆ. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಿ, ಪುರಾತನ ಸ್ಮಾರಕಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಮೇಲಿದೆ.

ಭಾರತದ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪುರಾತತ್ವ ಅಧ್ಯಯನವು ಬಹುಶ್ರುತವಾಗಿದೆ. ಇಂಡಸ್ ಕಣಿವೆ ನಾಗರಿಕತೆ ಪತ್ತೆಯಾಗುವುದರಿಂದ ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷ ಹಳೆಯದಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಸಾಬೀತಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ದೊಡ್ಡ ನಗರ ಯೋಜನೆ, ಒಳಚರಂಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಮಣ್ಣಿನ ಮೂರ್ತಿಗಳು, ಮುದ್ರೆಗಳು ಇವೆಲ್ಲಾ ಪುರಾತನ ಭಾರತೀಯರ ಬುದ್ಧಿಮಟ್ಟವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.

ಮೌರ್ಯ, ಗುಪ್ತ, ಚಾಲುಕ್ಯ, ಹೊಯ್ಸಳ, ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಇವುಗಳ ಅವಶೇಷಗಳು ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದ ವೈಭವವನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡುತ್ತವೆ. ಅಜಂತಾ-ಏಲೋರಾ ಗುಹೆಗಳು, ಬೆಳ್ಳೂರ-ಹಳೆಬೀಡು ಶಿಲ್ಪಗಳು, ಹಂಪಿಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಇವು ಅದ್ಭುತ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳಾಗಿವೆ.

ಕರ್ನಾಟಕದ ಪುರಾತತ್ವ ಆಧಾರಗಳು

ಕರ್ನಾಟಕವು ಪುರಾತತ್ವದ ಮಹತ್ವದ ಭಂಡಾರವಾಗಿದೆ. ಹಳ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವನ್ನು ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಲಿಪಿಯ ಶಾಸನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಬಾಹುಬಲಿ ಪ್ರತಿಮೆ, ಬಾದಾಮಿ, ಐಹೊಳೆ, ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯಗಳು, ಹಂಪಿಯ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅವಶೇಷಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದ ವೈಭವವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ.

ಇದೇ ರೀತಿ ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿ ತೀರದಲ್ಲಿರುವ ಗುಹಾ ಚಿತ್ರಗಳು, ಪ್ರಾಚೀನ ಮಾನವನ ಬದುಕಿನ ಗುರುತು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಮೈಸೂರು, ಬಳ್ಳಾರಿ, ಧಾರವಾಡ ಮುಂತಾದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪುರಾತತ್ವ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಂದ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷ ಹಳೆಯ ವಸ್ತುಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ.