ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ವಿವರಿಸಿ

ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಾಚೀನ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಹಲವಾರು ದಾಖಲೆಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದೆಂದರೆ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ. ಇದು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಮೊದಲ ಶಾಸನವೆಂದು ತಜ್ಞರು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಇತಿಹಾಸ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭಾಷೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವು ಅಪಾರವಾದ ಮಹತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ.

ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದ ಪತ್ತೆ

ಹಾಸನ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬೆಳೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಈ ಶಾಸನ ಪತ್ತೆಯಾಯಿತು. ಕ್ರಿ.ಶ. 1936ರಲ್ಲಿ ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿತು. ಈ ಶಾಸನವನ್ನು ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಶಾಸನವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗಾಗಿ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಗ್ರಾಮವು ಕನ್ನಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪೀಠಸ್ಥಾನವೆಂದೇ ಖ್ಯಾತಿಯಾಯಿತು.

ಶಾಸನದ ಕಾಲಮಾನ

ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವು ಕ್ರಿ.ಶ. 450ರ ಅವಧಿಗೆ ಸೇರಿದೆ ಎಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಭಾವವಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದು ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಶಾಸನವು ಕದಂಬ ವಂಶದ ಮಯೂರಶರ್ಮನ ಕಾಲದದ್ದು ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಂಡಿತರಲ್ಲಿದೆ. ಕದಂಬರು ಕನ್ನಡವನ್ನು ಆಡಳಿತ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಬಳಸಿದ ಮೊದಲ ರಾಜವಂಶವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಸಿಕ್ಕಿದೆ.

ಶಾಸನದ ವಸ್ತು ಮತ್ತು ಲಿಪಿ

ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವು ಕಲ್ಲಿನ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ಎರಡು ಅಡಿಗಳ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ಒಂದು ಅಡಿ ಅಗಲದ ಕಲ್ಲು. ಶಾಸನದಲ್ಲಿ 16 ಸಾಲುಗಳ ಬರಹವಿದೆ. ಇದರ ಲಿಪಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯಾಗಿದ್ದು, ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಲಿಪಿಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊತ್ತುಕೊಂಡಿದೆ. ಭಾಷೆ ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಯ ರೂಪಾಂತರವಾದ ಹಳೆಯ ಕನ್ನಡ.

ಶಾಸನದ ವಿಷಯ

ಶಾಸನವು ಆ ಕಾಲದ ರಾಜನಿಂದ ನೀಡಲಾದ ದಾನ ಅಥವಾ ಅನುಗ್ರಹವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದೆ. ಈ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮದ್ವಿರಪೂರ್ವ ಕದಂಬಮಯೂರವರ್ಮ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಗ್ರಾಮವನ್ನು ದಾನವಾಗಿ ನೀಡಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಡಳಿತ, ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ದಾನಧರ್ಮ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯಲು ಇದು ಸಹಕಾರಿ.

ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದ ಮಹತ್ವ

ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವು ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಥಮ ಶಾಸನವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವವಿದೆ. ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು:

ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ದಾಖಲೆ: ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಲಿಖಿತ ರೂಪದ ಆರಂಭವನ್ನು ಇದರಿಂದ ಗುರುತಿಸಬಹುದು.

ಭಾಷಾ ಇತಿಹಾಸ: ಹಳೆಯ ಕನ್ನಡದ ಶೈಲಿ, ವ್ಯಾಕರಣ, ಪದಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಇದು ಆಧಾರವಾಗಿದೆ.

ರಾಜಕೀಯ ಮಾಹಿತಿ: ಕದಂಬರ ಆಳ್ವಿಕೆ, ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಗ್ರಾಮ ದಾನ ಪದ್ಧತಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಂಶ: ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು, ದಾನಧರ್ಮದ ಮಹತ್ವ, ಸಮಾಜದ ಜೀವನ ಶೈಲಿ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಫಲಿಸಿದೆ.

ಇಂದಿನ ಹಲ್ಮಿಡಿ

ಇಂದಿನ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಗ್ರಾಮ ಕನ್ನಡಾಭಿಮಾನಿಗಳ ಯಾತ್ರಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಂತಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದ ಪ್ರತಿಕೃತಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. 1991ರಲ್ಲಿ ಹಲ್ಮಿಡಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಸನದ ಪ್ರತಿಮೆ ಅನಾವರಣಗೊಂಡಿತು. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಅನೇಕರು ಇದನ್ನು ನೋಡಲು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಶಾಸನವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ನೆಲೆಗಳನ್ನು ನಾವು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು.

ಶಾಸನದ ಸಂರಕ್ಷಣೆ

ಮೂಲ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವನ್ನು ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ಎಪಿಗ್ರಫಿನಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶಾಸನವನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಕಾಪಾಡಲಾಗಿದೆ. ಸಂಶೋಧಕರು, ಪಂಡಿತರು ಇದರ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿ ಕನ್ನಡದ ಮೂಲ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಭಾಷಾ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿನ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ

ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಶಾಸನವೆಂದು ಹಲ್ಮಿಡಿಯ ಪತ್ತೆಯಾದ ನಂತರ, ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಾಚೀನತೆ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆ ಹೆಚ್ಚಿತು. ಕನ್ನಡ ರಾಜ್ಯ ರಚನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಳುವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವನ್ನು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಆಧಾರವಾಗಿ ತೋರಿಸಲಾಯಿತು. ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಗೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಇದು ಜೀವಂತ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದ ಕುರಿತು ಸಂಶೋಧನೆ

ಇಂದಿಗೂ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನದ ಕುರಿತು ಹಲವಾರು ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಕೆಲವು ಪಂಡಿತರ ಪ್ರಕಾರ ಇದು ಕ್ರಿ.ಶ. 450ರದ್ದು, ಮತ್ತೊಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯದ ಪ್ರಕಾರ 5ನೇ–6ನೇ ಶತಮಾನದ್ದು. ಶಾಸನದ ಕೆಲವು ಪದಗಳು ತಮಿಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ತಜ್ಞರು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ಅನುಮಾನವಿಲ್ಲದೆ ಇದು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಮೊದಲ ಶಾಸನವೆಂಬುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.

ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವು ಕೇವಲ ಕಲ್ಲಿನ ಮೇಲೆ ಬರೆಯಲಾದ ಶಿಲಾಶಾಸನವಲ್ಲ ಅದು ಕನ್ನಡದ ವೈಭವದ ಪಥಪ್ರದರ್ಶಕ. ಕದಂಬರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಆಡಳಿತ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದುದಕ್ಕೆ ಇದು ಚಿನ್ನದ ಅಕ್ಷರದ ಸಾಕ್ಷಿ. ಕನ್ನಡಿಗರು ತಮ್ಮ ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಾಚೀನತೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ ವೈಭವವನ್ನು ನೆನೆಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವೇ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ಇಂದು ನಾವು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಮಾತನಾಡುವಾಗ ಅದರ ಮೂಲವನ್ನು ನೆನೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಆ ಮೂಲವೇ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನ. ನಮ್ಮ ಭಾಷೆಗೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಗೆ ಹಲ್ಮಿಡಿ ಶಾಸನವೇ ಜೀವಂತ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.